Kiểm kê khí nhà kính theo cơ chế CBAM:

Tiến trình và Thách thức trong Quản lý Biến đổi Khí hậu

Giới thiệu

Biến đổi khí hậu đã và đang là một trong những thách thức toàn cầu nghiêm trọng nhất trong thế kỷ 21. Trong bối cảnh này, các nỗ lực giảm thiểu khí nhà kính (GHG) trở thành yêu cầu cấp bách nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu. Một trong những cơ chế mới và tiềm năng trong việc giải quyết vấn đề này là Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM – Carbon Border Adjustment Mechanism). CBAM là một công cụ được Liên minh Châu Âu (EU) đề xuất nhằm khuyến khích các quốc gia và ngành công nghiệp giảm phát thải khí nhà kính bằng cách áp dụng mức thuế carbon đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia không thực thi các biện pháp giảm phát thải tương tự.

Kiểm kê khí nhà kính (GHG inventory) đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát, đo lường và báo cáo các phát thải khí nhà kính, không chỉ giúp các quốc gia đạt được mục tiêu giảm phát thải, mà còn là cơ sở để áp dụng các cơ chế như CBAM. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quy trình kiểm kê khí nhà kính trong bối cảnh của cơ chế CBAM, những thách thức và cơ hội mà cơ chế này mang lại cho công tác quản lý khí thải toàn cầu.

CBAM

Cơ chế CBAM là gì?

CBAM là một công cụ tài chính mà EU đề xuất để giảm thiểu việc “rò rỉ carbon” (carbon leakage) khi các sản phẩm có mức phát thải khí nhà kính cao được sản xuất tại các quốc gia không chịu các quy định khí thải nghiêm ngặt và được xuất khẩu vào EU mà không phải chịu thuế carbon tương ứng. 

Mục tiêu của CBAM là tạo ra một sân chơi công bằng, khuyến khích các quốc gia và công ty giảm thiểu phát thải khí nhà kính thông qua các biện pháp như áp dụng thuế carbon đối với các sản phẩm như thép, xi măng, nhôm, phân bón, v.v. khi chúng nhập khẩu vào EU.

Theo cơ chế này, các doanh nghiệp sản xuất tại các quốc gia không áp dụng các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính sẽ phải trả thuế carbon tương đương mức thuế mà các công ty trong EU phải trả nếu họ sản xuất hàng hóa với lượng phát thải cao. Để thực hiện việc này, một hệ thống kiểm kê khí nhà kính quốc gia sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định lượng khí nhà kính phát thải trong quá trình sản xuất hàng hóa xuất khẩu.

Quy trình Kiểm kê Khí nhà kính theo CBAM

Kiểm kê khí nhà kính là một quá trình hệ thống và liên tục để thu thập, phân tích, báo cáo và xác nhận dữ liệu về lượng khí nhà kính phát thải từ các hoạt động kinh tế và công nghiệp. Đối với cơ chế CBAM, kiểm kê khí nhà kính không chỉ có ý nghĩa đối với các quốc gia mà còn là công cụ quan trọng giúp EU và các quốc gia khác xác định mức thuế carbon phù hợp đối với các sản phẩm nhập khẩu.

  • Thu thập dữ liệu phát thải: Để thực hiện kiểm kê khí nhà kính, các doanh nghiệp và quốc gia cần thu thập dữ liệu về lượng phát thải CO2 từ các hoạt động sản xuất hàng hóa. Điều này bao gồm việc ghi nhận lượng phát thải từ các nguồn chính như quá trình sản xuất, tiêu thụ năng lượng, và các hoạt động vận chuyển. Dữ liệu này sẽ giúp xác định chính xác lượng khí nhà kính phát thải trong mỗi sản phẩm và giúp xác định mức thuế carbon tương ứng.
  • Phân loại và phân bổ phát thải: Sau khi thu thập dữ liệu, các nhà sản xuất và cơ quan chức năng sẽ phân loại các nguồn phát thải (ví dụ: phát thải trực tiếp từ các quá trình sản xuất hoặc phát thải gián tiếp từ tiêu thụ năng lượng) và phân bổ chúng vào các loại hàng hóa tương ứng. Điều này giúp xây dựng một bản đồ phát thải chi tiết, có thể áp dụng để tính toán mức thuế carbon cho các sản phẩm xuất khẩu vào EU.
  • Báo cáo và xác minh: Các quốc gia và doanh nghiệp cần báo cáo thông tin phát thải khí nhà kính của họ cho cơ quan có thẩm quyền. Điều này không chỉ yêu cầu các quốc gia phải xây dựng và duy trì hệ thống kiểm kê khí nhà kính quốc gia mà còn yêu cầu các doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo định kỳ về lượng phát thải của mình. Các dữ liệu này sau đó sẽ được xác minh bởi các bên thứ ba độc lập để đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
  • Đánh giá và áp dụng thuế carbon: Sau khi dữ liệu kiểm kê khí nhà kính đã được thu thập và xác minh, EU sẽ sử dụng các thông tin này để tính toán mức thuế carbon phù hợp với từng loại hàng hóa. Mức thuế này sẽ phản ánh lượng phát thải carbon trong quá trình sản xuất và sẽ được áp dụng cho các sản phẩm nhập khẩu vào thị trường EU.

Thách thức trong Kiểm kê khí nhà kính theo CBAM

Mặc dù cơ chế CBAM mang lại nhiều cơ hội để giảm thiểu phát thải khí nhà kính toàn cầu, quá trình kiểm kê khí nhà kính vẫn gặp phải một số thách thức:

  • Sự khác biệt trong quy định và phương pháp đo lường: Mỗi quốc gia có những quy định và phương pháp khác nhau trong việc đo lường và kiểm kê khí nhà kính. Điều này có thể tạo ra sự không đồng nhất trong cách thức tính toán và báo cáo lượng phát thải, gây khó khăn cho việc áp dụng một cơ chế thuế carbon toàn cầu đồng nhất.

  • Chi phí và nguồn lực: Việc thiết lập và duy trì một hệ thống kiểm kê khí nhà kính đầy đủ và chính xác đòi hỏi các nguồn lực lớn, từ công nghệ, phần mềm quản lý, đến đội ngũ nhân sự chuyên môn. Đối với các quốc gia đang phát triển, đây có thể là một gánh nặng tài chính và kỹ thuật.

  • Khả năng giám sát và thực thi: Một trong những thách thức lớn đối với CBAM là khả năng giám sát và thực thi các quy định này, đặc biệt khi các quốc gia có trình độ phát triển khác nhau và khả năng thực thi các quy định về khí nhà kính chưa đồng đều.

Cơ hội và Kết luận

Mặc dù có những thách thức nhất định, kiểm kê khí nhà kính theo cơ chế CBAM mở ra nhiều cơ hội trong việc thúc đẩy các quốc gia và doanh nghiệp tiến hành các biện pháp giảm thiểu phát thải khí nhà kính. CBAM sẽ tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng hơn, khuyến khích các quốc gia, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi, đẩy mạnh các sáng kiến bảo vệ môi trường và cải thiện hiệu quả năng lượng trong sản xuất.

Hệ thống kiểm kê khí nhà kính có thể đóng vai trò là nền tảng quan trọng để thực hiện cơ chế CBAM, giúp thúc đẩy sự minh bạch và chính xác trong việc đánh giá tác động của các hoạt động kinh tế đối với khí hậu toàn cầu. Khi các quốc gia và doanh nghiệp hợp tác chặt chẽ và chia sẻ dữ liệu, CBAM có thể là một công cụ mạnh mẽ để tạo ra một thế giới bền vững hơn, nơi tất cả các bên đều có trách nhiệm và đóng góp vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.

DỊCH VỤ

  • Chứng nhận
  • Đào tạo

TIN TỨC